Teoria strukturacji - Giddens
Giddens wykazywał, że nie istnieje możliwość sformułowania uniwersalnych praw socjologicznych na podobieństwo fizyki i nauk przyrodniczych. Ludzie mają zdolność do działania podmiotowego i stąd mogą oni zmieniać samą istotę organizacji społecznej - obchodzą przez to każde prawo, które miało być prawem uniwersalnym.
Giddens utrzymuje, że konstruowanie teorii społecznej wiąże się z podwójną hermeneutyką. Teorie społeczne mogą być wykorzystywane i zmieniane przez zwykłych ludzi, dzięki umiejętności ludzi do refleksyjności tzn. do myślenia o swojej sytuacji. Dzięki temu ludzie mają zdolność do jej odmieniania.
Pojęciem kluczowym w teorii struturyzacji jest strukturacja, zaprojektowana tak, aby ukazać dualność struktury. Oznacza to, że podmioty działające czynią użytek ze struktury; wykorzystując właściwości struktury, przekształcają ją bądź reprodukują.
A. Giddens dość stanowczo stwierdza, jak odczytuje socjologa R. Cichocki, iż praktyka społeczna nie jest „powoływana do istnienia przez aktorów społecznych, lecz ciągle odtwarzana przez nich poprzez różne środki, dzięki którym wyrażają oni siebie jako aktorów. Autor nie poprzestaje na tej diagnozie, lecz podejmuje próbę skonceptualizowania ludzkiej refleksyjności (jednostka jako podmiot refleksyjny) i jej uwikłania w powtarzalność ludzkich czynności społecznych. „Ciągłość praktyk zakłada refleksyjność, ta jednak jest możliwa (…) tylko dzięki ich ciągłości, która zapewnia, że zachowują one tożsamość w czasie i przestrzeni. A. Giddens pojmuje refl eksyjność nie tylko jako samowiedzę, ale również jako środek „kontroli nieprzerwanego strumienia życia społecznego oraz wiąże z usytuowaniem i współobecnością.
Giddens uważa, że o strukturze społecznej można pomyśleć jako o regułach i zasobach, które aktorzy wykorzystują w kontekstach interakcyjnych rozciągających się w przestrzeni i czasie. Przez takie wykorzystywanie reguł i zasobów aktorzy podtrzymują bądź reprodukują struktury w wymiarze przestrzennym i czasowym. Sedno argumentacji Giddensa leży w tym, że reguły stanowią część mądrości aktorów. Reguły mają charakter:
a) normatywny - czyli tworzą uprawnienia i zobowiązania w danym kontekście
b) interpretacyjne - - czyli tworzenie schematów i zasobów wiedzy uważanej za oczywistą w danym kontekście.
Zasoby, to kolejna kluczowa właściwość struktury. Zasoby według Giddensa to rodzaj udogodnień, które służą aktorom w ich działaniach. Nawet gdy istnieją dobrze zrozumiane metody i recepty (tzn. reguły) regulujące działanie, musi istnieć zrazem zdolność do wykonywania zadań. Zdolność do wykonywania działań w konkretnych sytuacjach wymaga zasobów lub inaczej wyposażenia materialnego oraz możliwości organizacyjnych. Giddens przedstawia zasoby jako czynnik generujący władzę. Władza nie jest zasobem, jak często ujmuje to teoria społeczna. Według Giddensa to mobilizacja innych zasobów jest tym, co daje aktorom władzę sprawiania, by coś zostało zrobione. Zatem władza jest integralną częścią samego istnienia struktury; kiedy aktorzy podejmują interakcję, wykorzystują zasoby, a kiedy wykorzystują zasoby, mobilizują władzę do kształtowania działań innych osób.
Źródło: J.H. Turner, "Struktura teorii socjologicznej"